Anh udaa sport bichlee gej.
Хөлбөмбөгийн хорхойтнууд дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнтэйгээ яг сарын дараа учран золгох гэж байна. Энэ удаагийн дэлхийн аваргыг зохиох Өмнөд африкчууд таван тивийн нүдийг өөртөө тусгах сурталчилгаандаа хурц өнгийг сонгож байна уу даа гэж ажиглагдаад байгаа. Халуун тивийн ногоон талбайд 32 улсын гарах эрхтэй. Эдгээр улсын хөлбөмбөгийн шигшээ багууд дэлхийн аваргад оролцох тамирчдаа зарласаар байна. Өчигдөр гэхэд Аргентиний шигшээ багийн дасгалжуулагч Марадона “байлдаанд оролцох цэргүүдээ” албан ёсоор танилцуулсан.
Мэдээж манайх энэ тэмцээнд оролцоно, тамирчдаа бэлтгэнэ гэж мөнгө үрэхгүй л дээ. Яагаад гэхээр одоогоор манайхан дэлхийн хэмжээнд өрсөлдөх арай л болоогүй байгаа юм. Арай ч гэж дээ, хэзээ ч болох юм бүү мэд, багийн спортын ирээдүй нүүдэлчин угсаатай бидний хувьд эвгүй шүү дээ. Тэр тусмаа хөлбөмбөг. Гэхдээ хөлбөмбөгчид хөгжөөгүй ч хөгжөөн дэмжигчид сайн хөгжиж байна. Ер нь Монголчуудын хувьд хөлбөмбөгийн спортод хөл нийлүүлж байгаа хэсгийг нэрлэ гэвэл фанат гэж хэлж болохоор байна. “Челси юү”, “Реал Мадрид” уу гэж шөнөжингөө зурагт ширтэж өглөө ажилдаа хоцордог залуус олширсон нь нэг талын дэвшил шүү. Эдний үзэх ая тавтай боломжийг бүрдүүлдэг клубүүд ч нэмэгдсээр байна. Жишээ нь Доргио хаус. Одоо л гэхэд Өмнөд Африкаар өвчилчихөж. Гэрлийн бүрхүүл дээрээ хүртэл дэлхийн аваргын логог тавьсан байна лээ. Ер нь шар айрагны аятайхан газрууд бүгд хөлбөмбөгчдийн зураг, дэлхийн аваргын логогоор тоноглож байна. Зөөгч охины цамц дээр Мессигийн зураг, ханан дээр тоглолтын хуваарь хүртэл бичээтэй байх ч шиг. Үүнд нэг нугалаа гарч байгаа нь Монгол Улсад иймэрхүү газрууд шөнийн 12 цаг хүртэл ажиллах хуультай. Өмнөд Африк манайх хоёр тэс ондоо цагийн бүслүүрийн улс. Шөнийн хоёр цагийн тоглолтыг гэртээ ганцаараа үзэж байснаас дэмждэг дэмждэгээрээ, өмнөө шил шар айраг тавьсан шигээ суувал аятайхан даа, уг нь. Энэ өргөн архидалт биш, залуус зорьж, нэгдэж, нэг зүйл рүү тэмүүлж, баясч, цагийг зөв зохистой өнгөрөөж байгаа хэрэг. Өнөөгийн залуус өөр болсон шүү, шар айрагны газарт уух гэж биш, суух гэж, хэн нэгэнтэй бодлоо хуваалцах гэж ирдэг болсон. Тэгэхээр хүнийхээ төлөө улс юм бол энэ тал дээр мэддэг байгууллагууд нь зохицуулалт хийхээс өөр аргагүй.
Манайхдаа гэж зүслэх ганц ч хөлбөмбөгч байхгүй ч гэсэн Роналдо, Месси, Бэккэм, Марадона гээд алдартнуудыг араас нь хараад байтугай хэтрүүлж хэлбэл хөлийн чигчий хуруугаар нь таних монгол залуус олон шүү. Жишээ нь нэг найз маань Ливерпулийн идэвхтэй фанат. Ливерпульчууд одоогоор нэг их өөдлөхгүй байгаа болохоор манай найз ч сэтгэл санаа тааруу явах болсон. Английн премьер лигийн саяхан болсон тоглолтод өнөөх баг нь Челсид хожигдох нь гарцаагүй байхад хожигдлоо гэж уурлаад ажлаа тасалж билээ.
Ганц манай улс ч биш, энэ спортоор өөдтэй, өөдгүй нь хамаагүй, улс орон бүр дэлхийн аварга хэн болохыг тэсч ядан хүлээж байна. Ливерпуль, Челси, Манчестер Юнайтед гээд алдарт клубуудын үнэтэй тоглогчид улсынхаа шигшээ багт орж биетэйгээ өрсөлдөнө гэж бодохоор хорхой хүрнэ. Хөлбөмбөг ганц спорт, олон түмнийг баясгадаг хэрэгсэл биш юм. Дэлхийн улсуудын ямар ч төрлийн харилцаанд НҮБ-аас ч илүүү дэм өгч байгаа гэж хэлэхэд буруудахгүй болов уу.
Шинэ үеийн залуус кока колаг сонгож байна гэдэг шиг шинэ үеийн балиашигууд Англи, Зааны ясан эрэг, үгүй ээ Герман гээд л дэлхийд аваргалах улсыг таамаглаж байна. Спортын сайт, олны ярианаас ажаад байхад Дэлхийн аварга гээч цол тэмдгийг Английн шигшээ авах гээд ч байгаа юм шиг. Сэдвээсээ хадуурахад Английн шигшээгийн фанатуудын тоонд Майкл Овэн, Дэвид Бэкхэм нар асар их өөрчлөлт оруулсан гэдэг.
Хөлбөмбөгийн ер нь юу нь гоё юм бэ. Дэмждэг багаа үзээд суух гоё, тэр тамирчны тоглолтыг үзэх урамтай, хөлбөмбөг бол агуу спорт, хүн төрөлхтний бий болгосон хамгийн их үзэгчтэй спорт, хэзээ ч нэг юм давтагддаггүй, сайн, муу багийн ялгаа багатай гээд олон зүйл байна л даа. Энэ бүх гоёос илүү Монголдоо гээд тодотгоход манай залуус нэг зүйл рүү шимтэж, бөөн бөөнөөрөө хүн төрөлхтний бий болгосон хамгийн сайхан тоглоомд дурлаж байгаа нь авууштай.
Залуусын энэ байдлыг хараад байхад наймдугаар сарын найр зургадугаар сар руу татагдах нь гарцаагүй болоод байна. Үүнийгээ мэдсэн фанатууд эртнээс амралтын зохицуулалтаа хийж байна. Европт гаргасан судалгаагаар энэ үеэр хөлбөмбөгөөс болж амь насаа алддаг хүмүүсийн тоо энэ үед эрс өсч, хөлбөмбөг өндөр хөгжсөн орны эдийн засаг навс буурдаг гэсэн байна. Хожвол бүгдийг дайлж, хожигдвол бооцоо тавьсан эсрэг багийхандаа мөнгөө өгнө. Уурлаж, шаралхаж, түнтийтлээ уурласан эр хүн хөлбөмбөгийн тоглолт гарч байгаа газраар нэг байх болно. Томоохон хөлбөмбөгийн талбайнууд яахаас ч буцахгүй фанатуудыг дэмждэг багаар нь хувааж торонд хийж цоожилдог. Хагас солиорлын байдалтай болсон нөхөд яаж ч магадгүй болохоор ингэдэг хэрэг. Ер нь хөлбөмбөгийн тоглолтын үеэр зодоон цохион гарахгүй байна гэсэн түүх байхгүй. Айхтар үймэлдээд эхэлбэл цэрэг цагдаа болно уу гэхээс бага зэргийн зодоон бол байх л асуудал.
Мөн энэ үеэр шар айрагны борлуулалт хоёр дахин ихэсдэг. Ирэх сард болох Дэлхийн аваргад зориулаад шар айраг үйлдвэрлэгчид янз бүрийн арга хэмжээ зохиож эхэлсэн байгаа. Дэлхийн аваргын тоглолтын албан ёсны түншээр “Tiger” шалгарсан. MCS, GEM, АПУ компаниуд энд тэндгүй том асар барьж хөлбөмбөгөө шар айргаар хачирлахыг санал болгоно. Яг хаана, шар айрагны ямар асар сүндэрлэх нь одоогоор тодорхойгүй байгаа ч хөлбөмбөгийн фанатууд хаана яаж үзэхээ аль дээр төлөвлөсөн байх юм. Зарим нь бүр дэмжих улс улсаараа нэгдэе гэсэн уриалга гаргасан ч байна лээ.